จากการที่ได้ดูเรื่องราวการแหกคุกมามากมาย ทั้ง The Shawshank Redemption, Prison Break และเรื่องอื่นๆ ก็รู้สึกอยากรู้ว่า Escape from Alcatraz : ฉีกคุกอัลคาทราซ (1979) ยังคงความน่าประทับใจอยู่หรือไม่ ปรากฏว่ามันไม่ใช่แค่หนังแหกคุกธรรมดา แต่เป็นรากฐานที่ภาพยนตร์และซีรีส์ในยุคต่อมาได้นำไปต่อยอดนั่นเอง
คลินท์ อีสต์วูด แสดงได้อย่างทรงพลังในบทของแฟรงค์ มอร์ริส ชายผู้มีความฉลาดและมีความขันติที่ทำให้เขาเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการแหกคุกอัลคาแทรซที่ว่ากันว่าไม่มีใครหนีออกได้ ตั้งแต่วินาทีแรกที่เขาก้าวเท้าลงบนเกาะ ภาพยนตร์ได้สร้างบรรยากาศที่หม่นหมองและกดดัน พัศดีคุก รับบทโดย แพทริค แมคกูฮาน ด้วยความเย็นชาและค่อนข้างบ้าอำนาจ ตอกย้ำแนวคิดที่ว่าการหลบหนีเป็นไปไม่ได้ ซึ่งยิ่งทำให้เราเชียร์มอร์ริสและเพื่อนร่วมแผนของเขามากขึ้นไปอีก
สิ่งที่ทำให้ภาพยนตร์เรื่องนี้โดดเด่น โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับเรื่องราวการแหกคุกทำกันออกมาในภายหลัง คือความสมจริง ไม่มีฉากต่อสู้ที่ซับซ้อน ไม่มีฉากแอคชั่นที่เกินจริง แผนการหลบหนีค่อยๆ เผยออกมาอย่างเป็นระบบ ทุกรายละเอียด ตั้งแต่หัวหุ่นที่ทำขึ้นเองไปจนถึงช่องระบายอากาศที่ถูกสกัดออก ทำให้รู้สึกสมจริงและน่าเชื่อถือ มันไม่ได้เกี่ยวกับการใช้กำลังแต่เป็นเรื่องของความอดทนและความฉลาด การได้เห็นมอร์ริสและทีมของเขาค่อยๆ ทำงานเพื่อไปสู่เป้าหมายนั้นน่าติดตามอย่างยิ่ง และก็พบว่าตัวเองนั้นหวังจริงๆ ว่าพวกเขาจะทำสำเร็จ แม้ว่าถ้าพูดกันตรงๆ เรากำลังเชียร์อาชญากรก็ตาม
มองจากมุมมองของปี 2025 เห็นได้ชัดว่าภาพยนตร์เรื่องนี้มีอิทธิพลต่อละครแนวคุกในยุคหลัง การวางแผนอย่างพิถีพิถันทำให้นึกถึง Prison Break (2005 – 2017) ในขณะที่แนวคิดเรื่องความอดทนต่อระบบที่โหดร้ายสะท้อนให้เห็นใน The Shawshank Redemption (1994) แม้ว่าผลงานยุคหลังเหล่านั้นจะเพิ่มความดราม่าและเรื่องราวความเป็นมาของตัวละครมากขึ้น แต่ Escape from Alcatraz ยังคงรักษาความเรียบง่ายและมีจุดโฟกัสที่ชัดเจน ทำให้บางครั้งรู้สึกเหมือนกำลังดูสารคดีอยู่เหมือนกัน
แต่ลองมองในมุมของปี 1979 ภาพยนตร์เรื่องนี้คุ้มค่ากับการดูอย่างยิ่ง มีความตึงเครียด การแสดงที่ยอดเยี่ยม และที่สำคัญที่สุด รู้สึกสมจริง ไม่เหมือนกับภาพยนตร์สมัยใหม่ที่มักจะทำให้เรื่องซับซ้อนเกินไป เรื่องนี้อาศัยความตึงเครียดที่แฝงอยู่และการค่อยๆ สร้างเรื่องราวไปสู่จุดสุดยอดที่น่าพอใจ และตอนจบที่คลุมเครือว่าพวกเขาหนีรอดไหม? พวกเขาจมน้ำตายหรือเปล่า? ความลึกลับนั้นทำให้ตำนานของการหลบหนีที่เกิดขึ้นจริงยังคงมีชีวิตอยู่
แม้หลังจากที่ได้ดูเรื่องราวการแหกคุกมามากมาย Escape from Alcatraz ก็ยังคงรักษาความน่าประทับใจของมันไว้ได้ เป็นหนังที่คนรักในแนวนี้ไม่ควรพลาดเลยทีเดียว
ตำนานแห่งการแหกคุกบนแผ่นฟิล์มที่มาก่อน Escape from Alcatraz
มีภาพยนตร์แนวแหกคุกก่อนหน้า Escape from Alcatraz (1979) แม้ว่าแนวนี้จะยังไม่ได้มีมากเท่ากับในยุคต่อๆ มา อย่างไรก็ตาม ก็มักถูกมองว่าเป็นต้นแบบที่ชัดเจนสำหรับภาพยนตร์ในแนวเดียวกันในภายหลัง เนื่องจากการนำเสนอการแหกคุกที่สมจริงและอยู่บนพื้นฐานความเป็นจริง เช่น
- The Great Escape (1963) – เรื่องราวการแหกคุกของเชลยสงครามในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง นำแสดงโดย สตีฟ แมคควีน
- Cool Hand Luke (1967) – แม้จะไม่ใช่เรื่องเกี่ยวกับการแหกคุกโดยตรง แต่มีฉากการหลบหนีหลายครั้ง นำแสดงโดย พอล นิวแมน
- Papillon (1973) – เรื่องราวการพยายามแหกคุกหลายครั้งจากเกาะนักโทษที่โหดร้าย นำแสดงโดย สตีฟ แมคควีน และ ดัสติน ฮอฟฟ์แมน
- Le Trou (1960) – ภาพยนตร์ฝรั่งเศสเกี่ยวกับนักโทษห้าคนที่วางแผนแหกคุก
- A Man Escaped (1956) – หนังฝรั่งเศสของ โรแบร์ เบรสซง เกี่ยวกับการวางแผนหลบหนีอย่างละเอียดของนักโทษในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง
- The Defiant Ones (1958) – ภาพยนตร์เรื่องนี้เน้นที่นักโทษสองคน (แสดงโดย ซิดนีย์ พัวติเอร์ และ โทนี เคอร์ติส) ที่หลบหนีจากแก๊งนักโทษและต้องร่วมมือกันเพื่อเอาชีวิตรอด แม้จะไม่ได้มีรายละเอียดในการวางแผนมากเท่า Escape from Alcatraz แต่ก็สัมผัสถึงแก่นเรื่องของความอดทนและการหลบหนี ภาพยนตร์เรื่องนี้ยังนำเสนอประเด็นเรื่องเชื้อชาติผ่านการที่นักโทษผิวขาวและผิวดำต้องพึ่งพากัน ซึ่งถือเป็นการก้าวหน้าสำหรับภาพยนตร์ในยุคนั้น
- Stalag 17 (1953) – แม้จะเน้นไปที่การสอดแนมและการหลอกลวงภายในค่ายเชลยสงครามโลกครั้งที่สอง แต่มีองค์ประกอบของการหลบหนี รวมถึงการนำเสนอรายละเอียดชีวิตของเชลยอย่างลึกซึ้ง กำกับโดย บิลลี่ ไวล์เดอร์ ภาพยนตร์เรื่องนี้ผสมผสานระหว่างความตึงเครียดและอารมณ์ขัน ซึ่งกลายเป็นลักษณะเฉพาะที่ภาพยนตร์แนวค่ายเชลยหลายเรื่องนำไปใช้ในเวลาต่อมา
แต่ Escape from Alcatraz ก็ยังมีอิทธิพลอย่างมากกับภาพยนตร์ในยุคต่อๆ มา เพราะมันเป็นเรื่องที่อิงจากเหตุการณ์จริงที่มีชื่อเสียง รวมถึงนำเสนอด้วยสไตล์ที่เรียบง่ายแต่ทรงพลัง และสร้างแรงบันดาลใจให้กับภาพยนตร์แนวแหกคุกอีกมากมายในเวลาต่อมา
อยากจะเขียนอะไรก็เขียนอ่ะครับ แต่มีผู้ช่วยเขียนเป็น A.I. หากเขียนผิดหรือตกหล่นไปก็ขออภัยล่วงหน้านะครับ
